Bệnh ORT ở gà là một bệnh do vi khuẩn Ornithobacterium Rhinotracheale (ORT) ở gia cầm gây ra. Bệnh liên quan đến các dấu hiệu hô hấp, giảm tăng trưởng và tỷ lệ tử vong ở gà. Đặc trưng của gà khi nhiễm vi khuẩn ORT là viêm phổi một hoặc cả hai bên; viêm màng phổi và viêm túi khí. Để ngăn chặn sự nguy hiểm của căn bệnh này, hôm nay hãy cùng traiga.vn tìm hiểu Bệnh ORT ở gà trong chuyên mục Bệnh gà nhé!
Giới thiệu về vi khuẩn Ornithobacterium Rhinotracheale (ORT)
Ornithobacterium Rhinotracheale là vi khuẩn Gram âm, có dạng hình que, kích thước không đồng đều. Vi khuẩn phát triển mạnh mẽ trong điều kiện vi sinh khí, giàu khí CO2 trong ít nhất 48 tiếng ở 37°C.
Bệnh ORT ở gà sẽ khiến gà có nguy cơ tử vong cao. Tỷ lệ lên đến 50% hoặc hơn nếu như lây lan trong bầy đàn. Gà kén ăn, bỏ ăn, giảm tăng trọng. Gà giống, gà mái nhiễm ORT ảnh hưởng tới quá trình phối giống, làm giảm chất lượng cũng như sản lượng trứng. Đối với người chăn nuôi giống gà tây, thì tỉ lệ gà chết sẽ càng cao hơn.
Nguyên nhân gây bệnh ORT trên gà
- Nhiễm trùng ORT bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như gà bị căng thẳng, stress; chuồng trại bị hở, vệ sinh kém và nồng độ khí độc CO2 cao.
- Một số vi rút (NDv, TRTv, lBv) sẽ tác động làm gà đang bị nhiễm trùng ORT rơi vào tình trạng nguy hiểm hơn.
- Vi khuẩn như E. Coli, Bordetella avium, Mycoplasma sp, và Pasteurella sp cũng có thể gây bệnh ORT ở gà.
Phương thức lây nhiễm bệnh ORT ở gà
Nhiễm trùng ORT thường xuất hiện ở gà thịt, gà đẻ, gà lai tạo giống và gà tây. Bệnh ORT ở gà có thể lây truyền theo chiều ngang qua không khí và nước uống. Gà bệnh có thể lây cho gà khỏe khi tiếp xúc trực tiếp với nhau. Mầm bệnh sẽ đi theo những lần gà nhiễm ORT hắt hơi và gà khỏe hít vào.
Chuồng trại bị hở, thoáng khí, gió sẽ tạo điều kiện cho bệnh phát triển theo diện rộng. Ngoài ra, mầm bệnh có thể lây nhiễm thông qua các dụng cụ (máng ăn, nước uống); xe vận chuyển ra vào khu vực chăn nuôi,…
Xây dựng trang trại lớn cho gà công nghiệp nhưng không đảm bảo các yếu tố vệ sinh sạch sẽ. Môi trường sống của gia cầm bị ô nhiễm cũng là tác nhân không hề nhỏ khiến xuất hiện bệnh ORT ở gà. Theo các chuyên gia nghiên cứu, vi khuẩn ORT còn có thể lây nhiễm theo chiều dọc qua trứng.
Dấu hiệu nhận biết khi gà bị nhiễm bệnh ORT
Bệnh ORT ở gà con
Vào khoảng 3 – 4 tuần tuổi, gà con có các dấu hiệu như sau: vấn đề về hô hấp nhẹ (hắt hơi, chảy nước mũi); ủ rũ, giảm lượng ăn, chảy dịch, gà bị sưng mặt, tỷ lệ chết tăng nhẹ, năng suất kém.
Bệnh ORT ở gà trưởng thành (gà giống - gà đẻ)
Nhiễm trùng ORT phổ biến nhất ở gà trưởng thành vào giai đoạn 24 – 25 tuần tuổi, đặc biệt là trong thời kỳ sản xuất cao điểm. Tỷ lệ chết tăng nhẹ, giảm ăn và có các dấu hiệu về vấn đề hô hấp nhẹ tương tự như bệnh ORT ở gà con.
Có thể xuất hiện các trường hợp giảm tỷ lệ sinh nở, kích thước trứng giảm và vỏ trứng mềm hơn. Tỷ lệ có phôi và khả năng ấp nở cũng có thể bị ảnh hưởng. ORT cũng có thể gây chết đột ngột (tỷ lệ lên đến 20% trong vài ngày) ở gà non do viêm màng não.
Ở gà tây và những con gà tây già, tình trạng nhiễm trùng của bệnh ORT ở gà có thể gây què và tê liệt thông qua viêm khớp, viêm xương và viêm tủy xương.
Bệnh tích
Các trường hợp lâm sàng ở gà hay gà tây cho thấy chúng đều bị viêm phổi và viêm màng phổi (phổi hợp nhất một bên hoặc hai bên với fibrinons tiết ra trên màng phổi).
Ngoài ra, khi bị bệnh ORT thì ở gà có thể bị viêm xoang, viêm khí quản nhẹ, viêm khí quản dạng sợi (có bọt màu trắng giống như sữa chua). Những cục máu đông có thể nhìn thấy ở khí quản và khoang bụng. Viêm màng ngoài tim có sợi, viêm phúc mạc, gan sưng và viêm buồng trứng.
Đối với gà tây thường sẽ thấy trong miệng có dính chất nhầy lẫn máu.
Phòng ngừa, kiểm soát và điều trị bệnh ORT
Đã có nhiều công trình nghiên cứu, phát minh và thử nghiệm vaccine phòng chống bệnh ORT ở gà. Nhưng hiệu quả đem lại lại không được các chuyên giađánh giá cao. Vì vậy, biện pháp tốt nhất là đề phòng ngăn ngừa và cố gắng kiểm soát khi bùng dịch nhằm giảm tỷ lệ gà tử vong ở mức tối thiểu.
Chiến lược phòng ngừa bệnh ORT
Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ
Điều quan trọng của phòng ngừa bệnh ORT ở gà là phải làm sạch và khử trùng chuồng trại kỹ lưỡng giữa các đàn. Đặc biệt là ở các trang trại chăn nuôi gà ở nhiều độ tuổi và ở các khu vực chăn nuôi gia cầm tập trung.
Chất khử trùng có chứa Axit Formic và Glyoxy hay chất khử trùng chứa Aldehyde đã được các chuyên gia thí nhiệm nhận định có thể dễ dàng vô hoạt ORT trong thời gian 15 phút ở điều kiện ống nghiệm.
Tiêm chủng
Như đã đề cập trên, hiện nay không có vaccine đặc trị cho bệnh ORT ở gà. Mặc dù vậy, vẫn phải tuân thủ lịch tiêm phòng nghiêm ngặt của các bộ y tế thú y. Đặc biệt là tiêm chủng vaccine cho các bệnh do viruss như APV, IB, ILT thì sẽ hạn chế bệnh xảy ra hoặc bệnh xảy ra chỉ ở mức độ nhẹ khi nhiễm ORT.
Khi gà mẹ được tiêm chủng đầy đủ sẽ giúp cho gà con được thừa hưởng kháng thể từ mẹ. Tăng khả năng bảo vệ đáng kể cho gà con đến 3 – 4 tuần tuổi.
Điều trị bệnh ORT bằng thuốc kháng sinh
Việc điều trị bệnh ORT ở gà bằng thuốc kháng sinh là rất khó. Bởi vì nhiều chủng vi khuẩn ORT có khả năng làm giảm độ nhạy hoặc kháng các thuốc kháng sinh. Người ta đã chứng minh rằng ORT có khả năng kháng lại kháng sinh dễ dàng như: Doxycycline, Registerfloxacin, Fumequine, Lincomycin, Trimethoprim, Sulphonamide và Tylosin.
Để sử dụng kháng sinh kháng nhiễm đối với bệnh ORT ở gà có thể sử dụng: Chlortetracycine (25 mglb), Arnoxicillin (25 ppm), Oxytctracyclincs, Chloramphenicol (500 ppm) trong 3 – 7 ngày.
Ngoài ra, tiêm Tetracyclin và Penicilin (10.000 IU / lb) cũng có hiệu quả trong một số trường hợp. Tuy nhiên, lưu ý rằng để điều trị thành công, cần phân tích độ nhạy của 68 chủng vi khuẩn ORT phân với chất kháng sinh.
