Dịch tả gà: Định nghĩa và nguyên nhân
Bệnh dịch tả gà còn được gọi bởi các tên khác như là là bệnh gà rù hay bệnh Newcastle Disease (NDV). Đây là một căn bệnh nhiễm khuẩn được đánh giá là nguy hiểm ở gà. Căn bệnh này cũng là căn bệnh gia cầm phổ biến trên toàn thế giới, với các biểu hiện lâm sàng chủ yếu như: các triệu chứng về hô hấp, tiêu chảy, rối loạn thần kinh… Bệnh có thể gây ảnh hưởng với quy mô lớn, tác động trực tiếp đến thương mại gia cầm.
Nguyên nhân gây bệnh dịch tả ở gà
Các tác nhân chính gây bệnh newcastle trên gà
Bệnh dịch tả gà lây truyền thường xuyên nhất khi tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh hoặc mang mầm bệnh. Về tính cảm nhiễm trong thiên nhiên thì gà là loài cảm thụ mạnh nhất. Đặc biệt gà càng non thì cảm thụ càng mạnh với virut NDV.
Các loài chim khác như vịt, ngỗng, bồ câu cũng có thể bị nhiễm virut này nhưng rất ít, hầu như không có dấu hiệu bệnh. Một số động vật có vú như chó, mèo, chồn, chuột,… có thể thải virut này sau 72 giờ kể từ lúc chúng ăn phải xác gà bệnh. Kể cả người cũng có thể nhiễm bệnh, nhưng nhẹ hơn với triệu chứng như: viêm kết mạc mắt để bài thải virus.
Virus gây bệnh Newcastle có thể tồn tại vài tuần trong môi trường, đặc biệt là khi thời tiết mát mẻ. Nhìn chung, virut được phát tán trong thời kỳ ủ bệnh và trong một thời gian ngắn khi gà phục hồi. Các loài chim thuộc họ bồ câu có thể thải vi-rút không liên tục trong một năm hoặc hơn. Các loài chim hoang dã khác cũng đã được chứng minh là đã gây ra dịch bệnh ở gia cầm nuôi. Các bạn cần chú ý virut NDV có trong tất cả các bộ phận của một con gà bị nhiễm bệnh.
Bệnh rất dễ lây lan, khi virút được đưa vào một đàn nhạy cảm, hầu như tất cả các con sẽ bị nhiễm trong vòng hai đến sáu ngày. Về đường xâm nhập, bệnh chủ yếu lây qua đường hô hấp và tiêu hóa, cũng có thể qua đường niêm mạc.
Phân loại virut gây bệnh dịch tả gà
Bệnh dịch tả gà do một loại ARN virut sợi đơn và có vỏ bọc bằng lipit gây ra. Các bạn cần chú ý chủng virut này được chia thành 3 nhóm:
- Đầu tiên là nhóm cường độc: thường có tính hướng phủ tạng, hướng phổi hoặc dây thần kình
- Thứ hai là độc lực vừa: thường có tính hướng phổi và có thể có dấu hiệu thần kinh
- Loại thứ ba là độc lực yếu: loại này có tính hướng phổi nhiều hơn, thể ruột không có triệu chứng
Virut gây bệnh dịch tả gà thường dễ bị phá hủy bởi các tác nhân vật lý và hóa học. Các chất sát khuẩn thông thường đều có thể tiêu diệt được loại virut này.
Cách lan truyền bệnh Newcastle trong đàn gà
Khi virut xâm nhập qua cơ thể qua dường tiêu hóa hoặc hô hấp. Chúng sẽ nhân lên ở tế bào biểu mô, tiếp tục lại chia thành 2 nhóm:
- Nếu gà bị nhiễm virut độc lực yếu thường sẽ gây nhiễm trùng ở thể ẩn.
- Nếu virut độc lực trung bình hoặc cao thì sẽ lan truyền vào máu và sẽ tấn công các cơ quan nội tạng, gây ra các bệnh tích và triệu chứng đặc trưng.
Các bạn có thể tham khảo qua sơ đồ sinh bệnh dịch tả gà được mô tả bên dưới.
Triệu chứng phổ biến của bệnh dịch tả gà
Các triệu chứng của bệnh dịch tả gà phụ thuộc vào các yếu tố như: chủng vi rút; loài gia cầm bị nhiễm bệnh; tuổi của vật chủ; (gà non là đối tượng dễ mắc bệnh nhất),… Về đường xâm nhập, chủ yếu thâm nhập qua đường hô hấp và tiêu hóa, cũng có thể qua đường niêm mạc.
Dấu hiệu lâm sàng của bệnh Newcastle ở gà
Trong một số trường hợp, việc nhiễm các chủng vi rút cực độc có thể dẫn đến số lượng lớn gia cầm bị chết. Các dấu hiệu lâm sàng trên gà bị bệnh dịch tả tương đối ít. Bệnh khởi phát nhanh chóng với các triệu chứng xuất hiện từ 2-10 ngày sau khi tiếp xúc. Tiếp đến bệnh lây lan nhanh chóng trong cả đàn. Một số chủng vi rút tấn công hệ thần kinh, một số chủng khác là hệ hô hấp hoặc tiêu hóa.
Các dấu hiệu lâm sàng bao gồm:
- Dấu hiệu hô hấp – gà sẽ thở hổn hển, ho, hắt hơi và phát ban
- Dấu hiệu thần kinh – run rẩy, liệt cánh và chân, vẹo cổ, xoay tròn, co thắt, và tê liệt
- Dấu hiệu tiêu hóa: bệnh tiêu chảy
- Sản lượng trứng của gà mái đẻ có thể giảm một phần hoặc hoàn toàn. Trứng có thể bất thường về màu sắc, hình dạng hoặc bề mặt ngoài của vỏ trứng
Nhận biết gà bị dịch tả qua triệu chứng
Thời gian ủ bệnh trung bình được các chuyên gia ước tính trong khoảng từ 5-6 ngày, có thể thay đổi từ 2-15 ngày:
- Đối với gà bị nhiễm virut độc lực cao và trung bình, hướng nội tạng, thì bệnh xuất hiện một cách rất thình lình, không có triệu chứng. Chúng ta có thể nhận thấy một số biểu hiện: gà buồn bã, bỏ ăn, sốt cao, khát nước, khó thở, kiệt sức dần và chết trong khoảng 4-8 ngày. Ngoài ra các bạn có thể nhận thấy sự phù ở các mô xung quanh mắt và đầu. Phân gà lỏng, màu xanh, thỉnh thoảng có dính máu. Nếu gà qua khỏi giai đoạn ban đầu, gà sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng thần kinh như: co giật, run cơ, quẹo cổ, ưỡn mình ra sau, liệt chân và cánh. Khả năng chết của gà khi mắc bệnh này có thể lên đến 100%.
- Đối với hướng hô hấp, thần kình, tỉ lệ gà mắc bệnh chết thay đổi: trên gà lớn khoàng 50 %, còn gà nhỏ có thể lên đến 90% Đối với hướng hô hấp: tỉ lệ gà con chết thấp, trừ khi gà nhạy cảm với bệnh. Triệu chứng thần kinh vẫn có nhưng không thường xuyên
Biến chứng của bệnh dịch tả gà
Một bệnh tích khi mổ khám gà bị bệnh dịch tả gà sẽ thấy như:
- Xuất huyết trên dạ dày tuyến và xuất huyết trên dạ dày cơ hình (B)
- Xuất huyết ở hạch của manh tràng và hiện tượng viêm màng não trên gà (hình C)
- Xuất huyết và hoại tử xảy ra ở vùng xoang miệng hoặc ruột của gà bị nhiễm (hình D)
- Nang trứng của gà mái bị xung hyết, xuất huyết, hoại tử. Khí quản xuất hiện tình trạn xung huyết và xuất huyết (hình E)
Chiến lược phòng bệnh dịch tả gà
Phân biệt dịch tả gà và thiếu vitamin trên gà
Bệnh dịch tả gà lây lan nhanh, cảm thụ với mọi lứa tuổi và tỉ lệ chết rất cao. Triệu chứng thường là rối loạn tiêu hóa, hô hấp, dây thần kinh. Bệnh tích như chúng ta đã phân tích ở phần bệnh tích của gà. Còn đối với gà bị thiếu vitamin B1, các bạn chú ý vẫn có các biểu hiện thần kinh tương tự. Tuy nhiên không hề có các triệu chứng hay bệnh tích đã kể trên.
Phòng trừ bệnh và tăng cường kháng thể cho gà
Bệnh này do virut gây ra nên các kháng sinh điều trị chỉ hỗ trợ các bệnh kế phát. Bên cạnh đó, bổ sung các vitamin, giải độc gan thân cũng giúp gà khỏi bệnh nhanh hơn.
Cách sử dụng vacxin newcastle
Người chăn nuôi gà cần chú ý thực hiện tiêm văc xin đầy đủ. Hiện tại trên thị trường có hai loại vắc xin, đó là vắc xin sống và văc xin chết. Đối văc xin sống:
- Nếu gà nhiễm virut loại độc lực yếu có thể cho mọi lứa tuổi. Các bạn có thể dùng cho gà qua nhiều đường như nhỏ mắt, nhỏ mũi, uống, chích màng cánh hay phun sương.
- Nếu gà nhiễm virut loại độc lực trung bình, chúng ta thường chủng ngừa cho gà 2 tháng tuổi trở lên.
Còn đối với văc xin chết, virut được bất hoạt với các chất bỗ trợ như kèo phèn, phèn chua hoặc nhủ tương. Các bạn nên chủng ngừa cho gà đẻ bằng đường tiêm dưới da hoặc tiêm bắp chân.
Quy định tiêm phòng vacxin dịch tả cho gà
Tiêm phòng bệnh dịch tả gà được thực hiện ở hầu hết các quốc gia chăn nuôi gia cầm. Để một quốc gia chứng minh rằng không có dịch tả gà; cần được công nhận của Tổ chức Sức khỏe Động vật Thế giới – OIE (Office International des Epizooties). Cuối cùng, các nhà chăn nuôi gia cầm phải thực hiện các quy trình an toàn sinh học như được mô tả trong Bộ luật của OIE.
Phương pháp điều trị bệnh dịch tả ở gà
Khi đàn gà không may bị nhiễm bệnh Newcastle; chúng ta cần cách ly ngay những con gà bị bệnh hoặc nghi nhiễm. Sau đó, bạn có thể tham khảo phác đồ điều trị bệnh dịch tả gà sau:
- Đầu tiên, người chăn nuôi cần thực hiện thu dọn chất thải, chất hữu cơ liên quan gây ô nhiễm môi trường. Dùng thuốc sát trùng, sát khuẩn nhằm tẩy uế chuồng nuôi và các môi trường xung quanh
- Tiếp theo, sẽ tiến hành tiêm cho đàn gà trong 3 ngày liền kháng thể GUM. 3 ngày sau khi đã tiêm kháng thể GUM cho đàn gà, chúng ta sẽ dùng Vacxin Newcastle, tiêm hoặc nhỏ với liều gấp 2 lần liều tiêm phòng
- Dùng một trong các loại thuốc trị vi khuẩn bội nhiễm: Enroflox 20%, Enrocin, Neoteson, Thiamphenicol trộn vào khẩu phần ăn hoặc nước uống của gà từ 5-7 ngày
- Kết hợp dùng điện giải Gluco – KC, vitamin tổng hợp (Muntivit hoặc Super vitamin), ADE và giải độc gan thận hòa nước để cho gà uống liên tục trong thời gian từ 10-15 ngày
Thực hiện đúng phác đồ trên đối với đàn gà của mình, anh em có thể yên tâm trong việc trị dứt điểm bệnh Newcastle.
Chia sẻ kinh nghiệm từ chuyên gia về cách trị bệnh dịch tả gà hiệu quả
Ngoài phác đồ trị bệnh trên, các bạn có thể tham khảo những chia sẻ của các chuyên gia đầu ngành. Cùng nghe các tư vấn về cách điều trị bệnh dịch tả gà qua video sau nhé!
Trên dây là toàn bộ những kiến thức về bệnh dịch tả gà mà dagauytin.net muốn chia sẻ đến bạn đọc. Ngoài căn bệnh dịch tả gà, các bạn cũng nên tìm hiểu thêm một số căn bệnh nguy hiểm khác như: bệnh cầu trùng ở gà; bệnh APV trên gà; bệnh bạch lỵ ở gà;… Chúc các bạn chăm sóc đàn gà của mình tốt nhất!
Để có nhiều kiến thức gà chọi; tin tức gà đá và tận hưởng những video đá gà trực tiếp đẹp mắt; hãy thường xuyên truy cập dagauytin.net nhé!
Trị bệnh gà rù bằng tỏi như thể nào? Cách trị như vậy có thực sự hiệu quả không?
Trả lời: – Tỏi là thần dược giúp gà phòng bệnh và hỗ trợ tăng sức đề kháng khi bị bệnh dịch tả gà. Tỏi đập nhỏ, hòa trộn với nước ấm, ngâm khoảng 2 tiếng đồng hồ với tỷ lệ 100 gram tỏi: 10 lít nước. Sử dụng hỗn hợp này cho gà uống ít nhất 1 lần/1 tuần.
Có thuốc đặc trị bệnh Niu-cát-xơn không?
Trả lời: – Hiện nay, trên thế giới chưa có thuốc đặc trị bệnh Ni-cát-xơn ở gà. Tuy nhiên bạn có thể sử dụng các loại kháng sinh để hỗ trợ trị bệnh dịch tả trên gà
